چگونه غذای خانگی سالم برای گربه تهیه کنیم؟ (راهنمای کامل + دستور العمل)
تهیه غذای خانگی برای گربه فرصتی به شما می‌دهد تا خودتان با دقت مواد اولیه مثل مرغ تازه، ماهی یا گوشت گاو را انتخاب و غذایی درست کنید که برای نیازهای گربه مناسب باشد. این مطلب پر از دستورهای ساده است؛ از پوره لطیف برای بچه‌گربه‌ها تا غذای کبد مرغ پر از ویتامین، به‌علاوه نکات مهم درباره مواد ممنوع، مکمل‌ها و روش‌های نگهداری درست.
با حذف مواد افزودنی مضر و اضافه‌کردن سبزیجات مجاز، می‌توانید سلامت گربه‌تان را تقویت کنید و برای گربه‌های حساس یا بیمار، رژیم ویژه‌ای ترتیب دهید که با ذائقه و شرایطشان سازگار باشد. در این مقاله از مالتی‌مگ به شما کمک می‌کنیم هم یک رژیم غذایی خوشمزه برای گربه‌تان تهیه کنید و هم یاد بگیرید چطور بشقابی پر از عشق و سلامتی مقابلش بگذارید.
اصول اولیه تهیه غذای خانگی گربه
پیش از شروع تهیه غذای خانگی برای گربه، باید مطمئن باشید که رژیم گربه‌تان کامل، متعادل و متناسب با نیاز بدن اوست.
تهیه غذای خانگی برای گربه روشی عالی برای کنترل کیفیت تغذیه حیوان خانگی شماست. گربه‌ها به رژیم غذایی متعادلی نیاز دارند که شامل 52% پروتئین حیوانی (مانند مرغ، گوشت گاو و ماهی پخته), 35% چربی سالم و حداکثر 12.5% کربوهیدرات باشد. مواد خطرناک مثل شکلات، پیاز، سیر و انگور باید کاملاً حذف شوند. برای تهیه غذای ساده، می‌توانید 50 گرم سینه مرغ پخته را با مقدار کمی سبزیجات مجاز مانند هویج یا کدو ترکیب کنید. همیشه قبل از تغییر رژیم غذایی با دامپزشک مشورت کنید و تغییرات را به‌صورت تدریجی اعمال نمایید تا از مشکلات گوارشی جلوگیری شود.
نیازهای تغذیه‌ای گربه‌ها
مقدار تغذیه موردنیاز به سن، وزن و وضعیت بدنی بستگی دارد. رژیم باید شامل پروتئین حیوانی باکیفیت، چربی مفید، ویتامین‌ها و آب کافی باشد. تهیه غذای خانگی برای گربه باید با دقت انجام شود تا ویتامین و مواد معدنی گربه مانند تورین و کلسیم به‌طور کامل تامین شوند. استفاده بی‌رویه از مکمل‌ها بدون تجویز دامپزشک توصیه نمی‌شود.
نسبت پروتئین، چربی و کربوهیدرات
برای تهیه یک رژیم خانگی متعادل، لازم است ترکیب درستی از درشت‌مغذی‌ها (پروتئین، چربی و کربوهیدرات) در نظر گرفته شود.
پروتئین (حدود ۵۲٪ از رژیم)
هر گربه به حدود ۲ گرم پروتئین به‌ازای هر پوند وزن بدن نیاز دارد. برای مثال، یک گربه ۱۰ پوندی (حدود ۴.۵ کیلوگرم) باید روزانه دست‌کم ۲۰ گرم پروتئین دریافت کند. بهترین منابع پروتئینی، گوشت مرغ، بوقلمون، ماهی و تخم‌مرغ پخته هستند.
چربی (حدود ۳۵٪ از رژیم)
چربی علاوه‌بر تامین انرژی، به جذب ویتامین‌های محلول در چربی و سلامت پوست کمک می‌کند. منابع چربی سالم شامل چربی حیوانی و مقدار کمی روغن گیاهی بدون طعم و افزودنی است. البته، مقدار چربی باید کنترل‌شده باشد، چون چربی‌ها ۹ کالری در هر گرم دارند.
کربوهیدرات (حداکثر ۱۲.۵٪ از رژیم)
گربه‌ها به مقدار کمی کربوهیدرات نیاز دارند و دستگاه گوارش آن‌ها برای هضم نشاسته طراحی نشده است. می‌توان از سبزیجات پخته مانند هویج، نخودفرنگی یا کدو به مقدار کم استفاده کرد. قند، نان، سیب‌زمینی و سایر نشاسته‌های فرآوری‌شده نباید وارد رژیم شوند.
اهمیت تنوع در رژیم غذایی
استفاده از منابع متنوع پروتئین و سبزیجات مجاز، به تامین مواد مغذی مختلف کمک می‌کند. هر تغییر در رژیم باید تدریجی و با مشورت دامپزشک انجام شود.
ملزومات و وسایل مورد نیاز
اگر تصمیم گرفته‌اید غذای گربه‌تان را خودتان درست کنید، پس باید آشپزخانه را به ابزارهایی مجهز کنید که هم کارتان را راحت‌تر و هم به شما کمک کنند دقت و بهداشت را رعایت کنید.
ظروف و وسایل پخت
برای تهیه غذای خانگی برای گربه به ظروف زیر نیاز دارید:
- چرخ‌گوشت قوی (برای رژیم‌هایی که شامل استخوان است.)
- چاقوی تیز و ساطور (برای برش تمیز و سریع گوشت)
- قیچی مخصوص مرغ (برای جداکردن قطعات ظریف‌تر و مفصل‌ها)
- تخته برش بزرگ ضدباکتری با فضای کافی
- کاسه‌های گود استیل یا پلاستیک مقاوم و بهداشتی
ترازوی دیجیتال برای دقت در اندازه‌گیری
در تهیه غذای خانگی برای گربه‌تان هر گرم اهمیت دارد؛ برای مطمئن‌شدن از میزان پروتئین، چربی و سایر ترکیبات غذایی مطابق نیاز گربه، استفاده از ترازوی دیجیتال ضروری است.
ظروف نگهداری و فریز
برای نگهداری سالم غذا به فضای کافی در فریزر، ظرف‌های قابل فریز شیشه‌ای یا پلاستیکی با درِ محکم و کیسه‌های زیپ‌دار مخصوص فریزر نیاز دارید.
بهترین دستور العمل‌های غذای خانگی گربه
با این دستورهای مغذی و آسان، غذایی سالم و دلپذیر برای گربه‌تان آماده کنید که سلامت و شادابی او را تضمین می‌کند.
دستور العمل غذای گوشت گاو و مرغ
گوشت گاو و مرغ، به‌عنوان منابع غنی از پروتئین حیوانی، برای تامین نیازهای تغذیه‌ای گربه‌ها مناسب‌اند؛ از این‌رو این دستور ساده و طبیعی می‌تواند انتخاب خوبی برای یک وعده مقوی و خوش‌طعم برای گربه‌تان باشد.
دستور تهیه غذای خانگی گربه با گوشت گاو
مواد لازم
- ۵۰ گرم گوشت گاو چرخ‌کرده
- ۲۰ گرم اسفناج تازه
- ۲۰ گرم ماکارونی ساده (ترجیحا بدون نمک و بدون افزودنی)
- ۱ قاشق چای‌خوری روغن جوانه گندم
طرز تهیه
- گوشت چرخ‌کرده را در ماهیتابه بدون روغن تفت دهید تا کاملا پخته شود، سپس با چنگال له کنید.
- اسفناج را به‌سرعت بجوشانید (برای حفظ ارزش غذایی)، آبکش و به‌صورت درشت خرد کنید.
- ماکارونی را در قابلمه‌ای با آب جوش (بدون نمک) به مدت ۱۵ دقیقه بپزید، سپس آبکش و خنک کنید.
- ماکارونی را با گوشت پخته مخلوط کنید، در ظرف سرو بریزید و روی آن را با اسفناج خردشده بپوشانید. در پایان، روغن جوانه گندم را روی غذا بریزید.
دستور غذای تابه‌ای مرغ با سبزیجات
مواد لازم
- ۵۰ گرم سینه مرغ
- ۳ تکه گوجه‌فرنگی پوست‌کنده
- ۳ تکه کدوسبز پوست‌کنده
- ۱ قاشق غذاخوری هویج رنده‌شده
- مقدار کمی روغن زیتون
طرز تهیه
- کمی روغن زیتون در تابه بریزید و مرغ خردشده را تفت دهید تا بپزد.
- هم‌زمان، سبزیجات را در آب جوش نیم‌پز و آبکش کنید.
- سبزیجات نیم‌پز را به مرغ اضافه کنید و کمی تفت دهید تا مواد با هم ترکیب شوند.
- اجازه دهید کاملا خنک شود، سپس برای گربه‌تان سرو کنید.
برای گربه‌هایی که به بافت‌های ترد علاقه دارند، می‌توانید ترکیبی از مرغ و سبزیجات را به‌صورت کیبل خانگی گربه آماده کنید؛ کافی‌ست مواد را پس از پخت، کمی خشک کنید تا بافتی ترد و مناسب پیدا کند. در بخش‌های بعدی شیوه درست‌کردن غذای خشک خانگی را آموزش داده‌ایم.
غذای ماهی سالمون با سبزیجات
برای گربه‌هایی که به ماهی علاقه دارند، این ترکیب مغذی با سالمون و کدو حلوایی می‌تواند آب دهانشان را سرازیر کند.
مواد لازم
- ۵۰۰ گرم ماهی سالمون
- ۱۰۰ گرم میگو و صدف پوست‌کنده
- ۱۰۰ گرم کدو حلوایی یا کدوتنبل پخته
- ۷۵ گرم برنج سفید
- ۲ عدد تخم‌مرغ
- مقدار کمی مخمر آبجو (در صورت دسترسی)
طرز تهیه
- برنج و کدو حلوایی را جداگانه بپزید تا نرم شوند.
- بتخم‌مرغ‌ها را آب‌پز و بعد از پخت، کامل خرد کنید.
- میگو و صدف را در ماهیتابه نچسب، بدون روغن و با حرارت ملایم بپزید.
- ماهی را به‌صورت تکه‌های کوچک خرد کنید و کمی تفت دهید تا پخته شود (پخت سبک برای حفظ ارزش غذایی و پیشگیری از آلودگی باکتریایی).
- ماهی، میگو، صدف، کدو حلوایی، تخم‌مرغ خردشده و برنج را با هم ترکیب کنید.
- با دست یا گوشت‌کوب مواد را کمی له کنید تا بافتی نرم و یکدست پیدا کند.
غذای مرغ و برنج برای گربه‌های حساس
این دستور غذایی مخصوص گربه‌هایی است که دستگاه گوارش حساسی دارند یا به‌تازگی دچار اسهال شده‌اند. ترکیب مواد ملایم، قابل‌هضم و غنی از مواد مغذی، به سلامت گوارش گربه و بازگشت تدریجی اشتها کمک می‌کند.
مواد لازم
- ۷۵ گرم سینه مرغ
- ۶۰ گرم برنج قهوه‌ای
- ۳۰ گرم سبزیجات مجاز برای گربه (مانند هویج یا کدو)
- ۵۰ گرم پنیر تازه بدون نمک
- ۱ قاشق غذاخوری روغن زیتون
- ۱ گرم کربنات کلسیم (یا پودر پوست تخم‌مرغ خشک‌شده)
طرز تهیه
- برنج قهوه‌ای و سبزیجات را بپزید تا کاملا نرم شوند.
- مرغ را آب‌پز، سپس ریش‌ریش و به قطعات بسیار ریز خرد کنید. (در صورت پذیرش گربه، می‌توانید بخشی از مرغ را خام بگذارید.)
- همه مواد را با هم ترکیب کنید. پنیر، روغن زیتون و کربنات کلسیم را هم بیفزایید تا یک مخلوط نرم و یکدست به‌دست آید.
- با دست یا قالب، شکل دلخواه بدهید و در ظرف مناسب سرو کنید.
غذای کبد مرغ (غنی از ویتامین A)
کبد مرغ یکی از منابع مغذی و خوش‌خوراک برای گربه‌هاست که به‌ویژه برای تامین ویتامین‌های گروه B، آهن و ویتامین A توصیه می‌شود. این دستور پخت غذای گربه، قابل‌هضم و خوش‌طعم است.
مواد لازم
- ۵۰ گرم کبد مرغ تازه
- ۲۰ گرم لوبیا سبز
- ۲۰ گرم برنج
- ۵ گرم کره
طرز تهیه
- برنج و لوبیا سبز شسته‌شده را در آب جوش به مدت ۱۵ دقیقه بپزید و سپس آبکش کنید.
- در تابه‌ای جداگانه، کره را ذوب و کبدهای مرغ را اضافه کنید. آن‌ها را به‌مدت ۵ دقیقه روی حرارت ملایم بپزید و مرتب بچرخانید تا کامل بپزند.
- پس از پخت، کبدها را خرد کنید و آب حاصل از پخت را نگه دارید.
نحوه سرو
برنج و لوبیا را در بشقاب بریزید، تکه‌های کبد را روی آن قرار دهید و در نهایت با آب کبد پخته‌شده روی غذا را مرطوب کنید.
نکته: کبد مرغ علاوه‌بر طعم مطبوع، منبعی غنی از ویتامین B9، آهن، روی و ویتامین A است و میزان چربی کمی دارد. بااین‌حال، مصرف مداوم و زیاد آن توصیه نمی‌شود و باید در تعادل با سایر منابع پروتئینی استفاده کنید.
پوره گوشت و هویج برای بچه گربه ها
در هفته‌های اول، غذاهای نرم و ساده مثل پوره، انتخاب مناسبی برای بچه‌گربه‌هاست. این ترکیب، هم هضم آسانی دارد و هم مواد مغذی ضروری برای رشد اولیه را تامین می‌کند.
مواد لازم
- ۵۰ گرم گوشت گوساله یا مرغ بدون چربی (پخته و کاملا له‌شده)
- ۱ قاشق چای‌خوری هویج پخته و له‌شده
- ۱ قاشق غذاخوری آب مرغ خانگی بدون نمک یا آب ساده برای رقیق‌کردن
- ½ زرده تخم‌مرغ پخته (اختیاری)
طرز تهیه
- گوشت پخته‌شده را کاملا له کنید.
- هویج پخته‌شده را با گوشت ترکیب کنید.
- کمی آب مرغ یا آب ساده اضافه کنید تا پوره‌ای لطیف و قابل بلع درست شود.
- اگه دامپزشک تایید کرده است، می‌توانید زرده تخم‌مرغ پخته هم اضافه کنید.
- همه مواد را خوب با هم مخلوط کنید تا بافت یکدستی داشته باشید.
چطور غذای خشک گربه درست کنیم؟
حالا که با انواع دستورهای غذای خانگی برای گربه آشنا شدید، بد نیست غذای خشک را هم امتحان کنید. این نوع غذا علاوه‌بر بافت ترد، ماندگاری بیشتری دارد و می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای میان‌وعده یا بخشی از رژیم روزانه باشد. در ادامه، روش تهیه یک نمونه سالم و خانگی از غذای خشک را می‌بینید.
طرز تهیه غذای خشک خانگی گربه با گوشت گاو
در ادامه، مواد لازم، تجهیزات مورد نیاز و مراحل تهیه غذای خشک خانگی گربه را می‌خوانید.
مواد لازم
- ۴۳۰ گرم گوشت چرخ‌کرده گاو پخته (آب‌پز)
- ۱۵۰ گرم آرد ذرت
- ۱۲۵ گرم شیر خشک بدون چربی
- ۲۱۰ گرم آرد سویا
- ۳۴۰ گرم آرد گندم
- ۱۱۵ گرم جوانه گندم
- ۶۸ گرم مخمر آبجو
- ۱۵ میلی‌لیتر روغن گیاهی
- ۱۵ میلی‌لیتر روغن کنجد
- ۴۷۰ میلی‌لیتر آب
وسایل مورد نیاز
- فر
- سینی فر
- کاغذ روغنی
- وردنه
- چاقو
روش تهیه
1.پخت گوشت: گوشت چرخ‌کرده را در قابلمه حاوی آب جوش بریزید، بعد از به‌جوش‌آمدن، درِ قابلمه را بگذارید و حدود ۱۵ دقیقه بپزید. سپس از روی حرارت بردارید و بگذارید کاملا خنک شود.
2.آماده‌کردن سینی فر: اگر سینی کوچک (حداکثر ۳۳×۴۶ سانتی‌متر) دارید، بهتر است دو عدد آماده کنید تا همه کیبل‌ها یک‌جا پخته شوند. کف سینی را با کاغذ روغنی بپوشانید. نیازی به استفاده از روغن یا کره نیست تا چربی اضافی وارد غذای گربه نشود.
3.گرم‌کردن فر: فر را روی دمای ۱۷۷ درجه سانتی‌گراد (۳۵۰ فارنهایت) تنظیم و در این فاصله خمیر را آماده کنید.
4.مخلوط‌کردن مواد خشک: آرد سویا، آرد ذرت، آرد گندم، مخمر آبجو، شیر خشک و جوانه گندم را در یک کاسه بزرگ بریزید و با همزن دستی یا قاشق چوبی مخلوط کنید. سپس دو فنجان آب بیفزایید و هم بزنید تا خمیر سنگین و غلیظی به‌دست آید.
5.آماده‌کردن مخلوط گوشت: گوشت پخته، روغن کنجد و روغن گیاهی را در یک کاسه کوچک بریزید و با چنگال له کنید. روغن کنجد در این دستور منبع خوبی از روی، آهن و کلسیم برای تقویت استخوان‌ها و مفاصل گربه است. مشکلی نیست اگر گوشت کمی تکه‌تکه باقی بماند، چون بعدا با خمیر ترکیب خواهد شد.
6.ترکیب گوشت با خمیر: مخلوط گوشت را روی خمیر بریزید و با قاشق یا دست ورز دهید تا یک خمیر سفت و یکدست به‌دست آید. از اضافه‌کردن آب بیشتر خودداری کنید، چون بافت خمیر باید خشک و زبر باشد.
7.پهن‌کردن خمیر: خمیر را بین دو لایه کاغذ روغنی قرار دهید و با وردنه تا ضخامت حدود ۶ میلی‌متر پهن کنید.
8.برش‌زدن: کاغذ رویی را بردارید و با چاقوی نازک خمیر را به مربع‌های کوچک (به اندازه مناسب دهان گربه) برش دهید.
9.پخت: مربع‌ها را روی سینی فر بچینید و به‌مدت ۲۰ تا ۲۵ دقیقه بپزید. هر ۵ تا ۱۰ دقیقه یک بار آن‌ها را برگردانید تا همه طرف‌ها طلایی و برشته شوند.
10.سردکردن و نگهداری: پس از پخت، با استفاده از دستکش فر، سینی را خارج کنید، بگذارید کیبل‌ها کاملا خنک شوند و سپس در ظرف دربسته بریزید. این غذا را می‌توانید تا ۳ هفته در یخچال نگهداری کنید.
نکته: این غذای خشک را ۲ تا ۳ بار در هفته به‌عنوان بخشی از رژیم متنوع گربه سرو کنید و حتما در کنار آن غذاهای دیگر، به‌ویژه غذای مرطوب هم در اختیارش بگذارید. همچنین مطمئن شوید گربه همیشه به آب تمیز و تازه دسترسی دارد. پیش از ایجاد تغییر اساسی در رژیم غذایی گربه، با دامپزشک مشورت کنید.
چگونه تعادل غذایی گربه را حفظ کنیم؟
تنظیم تغذیه گربه فقط به انتخاب نوع غذا محدود نمی‌شود. برای حفظ سلامت او باید به مقدار کالری، تعداد وعده‌های غذایی و تغییرات وزنی توجه داشته باشید.
محاسبه کالری مورد نیاز روزانه
نیاز روزانه هر گربه به کالری، به عواملی مثل سن، وزن، وضعیت بدنی، عقیم‌سازی و سطح فعالیتش بستگی دارد. برای محاسبه دقیق طبق مراحل زیر پیش بروید:
- مرحله اول: وزن دقیق گربه را با ترازو اندازه‌گیری کنید.
- مرحله دوم: با استفاده از جدول RER (نیاز انرژی در حالت استراحت)، مقدار کالری پایه را پیدا کنید.
- مرحله سوم: عدد به‌دست‌آمده را در ضریب متناسب با شرایط گربه ضرب کنید (مثلا گربه عقیم‌شده ×1.2، بچه‌گربه ۴ تا ۱۲ ماه ×2).
- مرحله چهارم: بررسی کنید غذای مورد استفاده چند کیلوکالری در هر وعده دارد و باتوجه به آن، میزان مناسب روزانه را مشخص کنید.
نکته: اگر از تشویقی استفاده می‌کنید، مجموع کالری آن نباید بیش از ۱۰٪ نیاز روزانه باشد.
مثال: گربه‌ای با وزن ۴.۱ کیلوگرم و وضعیت عقیم‌شده به حدود ۲۰۰ کیلوکالری نیاز دارد. اگر غذای خشک مورد نظر ۲۰۰ کیلوکالری در هر پیمانه باشد، یک پیمانه در روز کافی است.
تنظیم وعده‌های غذایی
گربه‌ها اغلب به وعده‌های کوچک و پراکنده در طول روز علاقه دارند. بعضی در چند نوبت غذا می‌خورند (گاهی تا ۱۰ بار) و بعضی ترجیح می‌دهند یک‌باره تمام سهمشان را تمام کنند. اگر گربه‌تان جزو گروه دوم است، غذای روزانه‌اش را به دو یا سه وعده منظم تقسیم کنید. مهم‌ترین نکته در تهیه غذای خانگی برای گربه این است که مقدار کلی غذا متناسب با نیاز روزانه گربه باشد؛ فرقی ندارد در چند وعده دریافت شود.
نظارت بر وزن و سلامت گربه
بعد از تعیین میزان غذا، بررسی منظم وزن و وضعیت بدنی ضروری است. کاهش یا افزایش ناگهانی وزن، تغییر اشتها یا سطح انرژی می‌تواند نشان‌دهنده اختلال تغذیه‌ای یا بیماری باشد.
- برای گربه‌های دارای اضافه‌وزن: کالری مصرفی را کاهش دهید (RER × 0.8).
- برای گربه‌های لاغر، بیمار یا فعال: نیاز به کالری بیشتر است (تا RER × 1.8).
تغییر رژیم غذایی، به‌ویژه در گربه‌های بیمار یا دارای شرایط خاص، حتما باید با نظر دامپزشک انجام شود.
نحوه نگهداری و ذخیره‌سازی غذای خانگی
تهیه غذای خانگی برای گربه خوب است؛ اما نگهداری نادرست می‌تواند آن را به خطر تبدیل کند. در این بخش، روش‌های مختلف نگهداری غذای خانگی را بررسی می‌کنیم.
نگهداری در یخچال (مدت زمان و نحوه)
اگر قصد دارید غذای گربه را برای یکی دو روز آینده آماده کنید، یخچال بهترین گزینه است. غذاهایی که در ظرف دربسته یا ظرف شیشه‌ای با درپوش محکم نگهداری می‌شوند، تا ۳ تا ۵ روز در یخچال سالم می‌مانند.
- بهتر است غذا را در وعده‌های جداگانه بسته‌بندی کنید تا هر بار فقط یک وعده باز شود.
- غذای مرطوب و خانگی نسبت به غذای خشک زودتر خراب می‌شود، پس بو، رنگ و بافت آن را همیشه بررسی کنید.
- اگر غذا بوی ترش یا تند گرفت، یا ظاهرش تغییر کرد (مثلا آب انداخت یا کپک زد)، بلافاصله دور بریزید.
فریزکردن و ذوب‌کردن صحیح
برای نگهداری بلندمدت، فریزر گزینه‌ای عالی است. شما می‌توانید غذای خانگی را در ظرف‌های وکیوم یا ظروف دربسته فریز کنید.
- غذا در فریزر معمولا تا ۳ ماه ماندگاری دارد.
- قبل از مصرف، غذا را به‌صورت آهسته و در یخچال (مثلا شب قبل) از حالت یخ‌زده خارج کنید تا کیفیت طعم و بافتش حفظ شود.
- از ذوب‌کردن سریع در مایکروویو یا در دمای محیط بپرهیزید؛ این کار می‌تواند باعث رشد باکتری‌ها شود.
- یادتان باشد برخی گربه‌ها بعد از فریزشدن، طعم گوشت را کمتر دوست دارند. اگر گربه‌تان حساس است، از فریزکردن طولانی‌مدت بپرهیزید.
تشخیص غذای فاسد
برای این‌که غذای گربه همیشه تازه و سالم بماند، لازم است بدانید چه‌موقع باید غذا را دور بریزید. چند نشانه ساده است که به شما کمک می‌کند غذای فاسد را به‌موقع تشخیص دهید:
- بو: اگر غذا بوی ترش، کپک‌زده یا تند دارد، قابل مصرف نیست.
- رنگ: تیره‌شدن یا تغییر غیرعادی رنگ (مثلا خاکستری‌شدن گوشت) نشانه فساد است.
- بافت: لیزشدن، آب‌انداختن بیش از حد یا تغییر قوام غذا نشان‌دهنده خرابی آن است.
- رفتار گربه: اگر گربه از خوردن غذا خودداری می‌کند یا بعد از خوردن دچار اسهال یا بی‌حالی شد، احتمال فاسدبودن غذا وجود دارد.
مواد غذایی مجاز و ممنوع برای گربه‌ها
وقتی تصمیم به تهیه غذای خانگی برای گربه می‌گیرید، باید بدانید کدام مواد برای بدن او مفید و کدام خطرناک است. گربه‌ها سیستم گوارشی متفاوتی نسبت به انسان دارند و نمی‌توانند با هر چیزی کنار بیایند، حتی اگر آن ماده برای انسان بی‌خطر یا سالم باشد.
گوشت‌ها و پروتئین‌های مجاز
گربه‌ها گوشت‌خوار هستند و به رژیمی نیاز دارند که بر پایه پروتئین حیوانی تنظیم شده باشد. بدن آن‌ها برای جذب و استفاده از آمینواسیدهایی مثل تورین، به منابع گوشتی نیاز دارد. این منابع پروتئین حیوانی گربه را تامین می‌کنند:
- مرغ پخته‌شده (بدون استخوان و بدون ادویه): منبع کم‌چرب و باکیفیت از پروتئین؛ بهتر است به‌صورت آب‌پز بدون نمک و چربی تهیه شود.
- بوقلمون، گوشت گاو یا گوسفند پخته‌شده: در صورت پخت کامل و حذف چربی‌های اضافه، می‌توانند در کنار سایر مواد مغذی استفاده شوند.
- ماهی پخته‌شده (مثل ماهی سفید، سالمون یا تونای بدون ادویه): منبع خوبی از اسیدهای چرب امگا 3 است. فقط به‌صورت پخته‌شده، بدون استخوان و گاهی به مقدار محدود مصرف شود.
- تخم‌مرغ پخته‌شده (آب‌پز یا نیمرو بدون روغن): منبع پروتئین، چربی سالم، تورین و بیوتین است؛ اما نباید بیش از اندازه استفاده شود.
فقط یادتان باشد در همه موارد، گوشت باید کاملا پخته باشد و بدون ادویه و نمک آماده شود.
نکته مهم: استفاده از گوشت خام یا ماهی خام به‌دلیل خطر آلودگی با باکتری‌ها، انگل‌ها یا آنزیم‌های مخرب، در تهیه غذای خانگی برای گربه توصیه نمی‌شود. همچنین استخوان‌های پخته یا خام می‌توانند خطر خفگی یا انسداد گوارشی ایجاد کنند.
سبزیجات و میوه‌های مفید
گربه‌ها گیاه‌خوار نیستند و به مصرف سبزیجات یا میوه نیازی ندارند. بااین‌حال، این سبزیجات اگر به‌خوبی پخته و به مقدار کم استفاده شوند، می‌توانند در بهبود گوارش یا تامین مواد مغذی نقش داشته باشند:
- هویج پخته: غنی از بتاکاروتن و فیبر؛ بهتر است به‌صورت له‌شده و بدون نمک باشد.
- نخودفرنگی پخته: حاوی ویتامین A، K و فیبر قابل هضم است.
- کلم بروکلی پخته یا بخارپز: منبع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین C و فیبر؛ فقط در حد کم استفاده شود.
- کدو تنبل ساده پخته‌شده: برای بهبود عملکرد روده و جلوگیری از یبوست مفید است.
- بلوبری (تازه یا یخ‌زده): سرشار از آنتی‌اکسیدان؛ به مقدار خیلی کم به‌عنوان تشویقی سالم استفاده شود.
این مواد را فقط در صورت تمایل گربه استفاده کنید و به‌عنوان بخش کوچکی از رژیم روزانه در نظر بگیرید. گربه‌ها تمایلی به خوردن سبزیجات ندارند و مصرف زیادشان هم لازم نیست.
مواد غذایی خطرناک و ممنوع
این خوراکی‌ها می‌توانند برای گربه خطرناک یا حتی سمی باشند و باید به‌طور کامل از رژیم گربه حذف شوند:
- شکلات، قهوه، چای و سایر منابع کافئین
- الکل یا غذاهای حاوی الکل
- انگور، کشمش و توت‌فرنگی خشک‌شده
- پیاز، سیر و موسیر (خام، پخته یا پودر)
- خمیر نان خام (به‌دلیل تولید الکل و گاز در معده)
- گوشت و ماهی خام (به‌دلیل باکتری یا آنزیم‌های مخرب مثل تیامیناز)
- تخم‌مرغ خام (احتمال آلودگی با سالمونلا (نوعی باکتری) و کمبود بیوتین)
- لبنیات (به‌دلیل عدم تحمل لاکتوز در اغلب گربه‌ها)
- آووکادو، آجیل (مخصوصا ماکادمیا)، غذاهای شور یا چرب
مکمل‌های ضروری
غذای خانگی همیشه به‌تنهایی نمی‌تواند تمام نیازهای تغذیه‌ای گربه را پوشش دهد. گاهی لازم است با مشورت دامپزشک از این مکمل‌ها استفاده کنید تا کمبودها جبران شوند.
• امگا 3 و 6: برای سلامت پوست، مو، مفاصل و قلب
• پروبیوتیک: کمک به گوارش و تقویت سیستم ایمنی
• ویتامین‌های گروه B: برای انرژی، عملکرد عصبی و سلامت پوست
• گلوکزامین و کندرویتین: محافظت از مفاصل در گربه‌های مسن
• آنزیم‌های گوارشی: بهبود جذب مواد غذایی در گربه‌های حساس
• تورین: ضروری برای قلب، بینایی و تولید صفرا
• کوآنزیم Q10: پشتیبانی از قلب و انرژی در گربه‌های پیر
چرا غذای خانگی برای گربه مفید است؟
اگر به تغذیه گربه خانگی‌تان اهمیت می‌دهید، حتما به این فکر افتاده‌اید که غذایش را خودتان درست کنید. درست مثل ما آدم‌ها که از غذای خانگی سود می‌بریم، گربه‌ها هم می‌توانند از این تغییر نفع ببرند؛ البته به‌شرطی که این غذا را دقیقا بر اساس نیاز بدنشان تهیه کنید و تمام مواد مغذی لازم را در آن جای دهید. وقتی این تعادل را رعایت کنید، غذای خانگی می‌تواند حتی بهتر از غذای آماده عمل کند. در ادامه، با مهم‌ترین این مزایا آشنا می‌شوید.
مزایای غذای خانگی نسبت به غذای صنعتی
با تهیه غذای خانگی برای گربه، این شمایید که انتخاب می‌کنید چه مواد اولیه‌ای وارد بشقاب غذای حیوانتان شود. اگر می‌خواهید غذایی بدون رنگ‌های مصنوعی، نگهدارنده‌ها یا غلات خاص به گربه‌تان بدهید، دست شما کاملا باز است تا ترکیبات غذا را متناسب با نیازهای تغذیه‌ای گربه انتخاب کنید.
در شرایطی مانند دیابت، بیماری‌های کلیوی یا گوارشی، دامپزشک ممکن است یک رژیم غذایی خاص تجویز کند. در چنین مواقعی، تهیه غذای خانگی برای گربه مطابق با دستور دامپزشک می‌تواند به کنترل بهتر بیماری و ارتقای سلامت کلی گربه کمک کند.
بعضی گربه‌ها هم به‌ویژه در دوره بیماری یا استرس، نسبت به غذاهای آماده بی‌علاقه می‌شوند؛ اما بوی تازه و بافت طبیعی غذاهای خانگی می‌تواند اشتهای آن‌ها را تحریک و مصرف مواد مغذی ضروری را آسان‌تر کند.
کنترل کیفیت مواد اولیه
در غذای آماده، حتی با بهترین برند، باز هم دقیق نمی‌دانید چه چیزی داخل بسته است؛ اما با تهیه غذای خانگی برای گربه، خودتان مواد اولیه را تهیه می‌کنید و همه‌چیز در کنترل شماست. می‌دانید که گوشت تازه است، سبزیجات تمیز شده‌اند و روغن یا ویتامین اضافه‌شده، همانی است که گربه‌تان به آن نیاز دارد. علاوه‌بر این، با حذف مواد مصنوعی و حساسیت‌زا، به سلامت گوارش گربه کمک می‌کنید.
صرفه‌جویی اقتصادی در بلندمدت
شاید اول فکر کنید تهیه غذای طبیعی گربه در خانه پرهزینه‌تر است، به‌خصوص اگر از مواد تازه و باکیفیت استفاده کنید؛ اما اگر هزینه غذاهای آماده و تخصصی برای گربه‌هایی با رژیم خاص را حساب کنید، در طول زمان متوجه صرفه‌جویی قابل توجهی خواهید شد.
علائم تغذیه نادرست در گربه‌ها
رژیم غذایی متعادل، پایه‌ای‌ترین نیاز برای حفظ سلامت گربه است. کمبود مواد مغذی گربه در رژیم غذایی می‌تواند اختلالات جسمی یا رفتاری در او ایجاد کند. این نشانه‌ها و علائم را نادیده نگیرید.
علائم کمبود پروتئین
پروتئین، اصلی‌ترین منبع انرژی و ساختار بدن گربه‌هاست و نشانه‌های کمبود آن عبارت‌اند از:
- کاهش انرژی و بی‌حالی
- تحلیل‌رفتن عضلات
- رشد کُند یا توقف رشد در بچه‌گربه‌ها
- ضعف سیستم ایمنی
در موارد شدید، کمبود پروتئین می‌تواند با ریزش مو یا کاهش وزن شدید هم همراه باشد.
نشانه‌های اختلالات گوارشی
مشکلات گوارشی یکی از شایع‌ترین نشانه‌های تغذیه نامناسب هستند. اختلالات زیر در اثر نبود فیبر کافی، کمبود ویتامین‌ها یا عدم هضم مناسب برخی غذاها ایجاد می‌شوند:
- اسهال یا یبوست مزمن
- استفراغ مکرر بدون دلیل مشخص
- نفخ، گاز زیاد یا بی‌قراری هنگام گوارش
تغییرات پوست و مو
وضعیت پوست‌ومو، یکی از نخستین شاخص‌های سلامت تغذیه‌ای گربه است. بسیاری از کمبودهای تغذیه‌ای مانند کمبود اسیدهای چرب امگا 3، ویتامین A، B و E، خود را با علائم زیر در ظاهر گربه نشان می‌دهند:
- موهای کدر، خشک یا شکننده
- پوسته‌پوسته‌شدن یا خشکی پوست
- ریزش موی غیرعادی یا وجود لکه‌های بدون مو
- خاراندن مکرر یا لیسیدن بیش از حد بدن
نکات مهم و احتیاط‌های لازم
حتی زمانی که بهترین مواد غذایی را برای گربه‌تان آماده می‌کنید، رعایت چند نکته ساده می‌تواند از بروز مشکلات گوارشی، حساسیت‌های تغذیه‌ای یا اختلال در روند بهبودی جلوگیری کند.
مشورت با دامپزشک
هر تغییری در رژیم غذایی گربه باید با نظر دامپزشک انجام شود؛ به‌ویژه اگر گربه‌تان بیمار، سالخورده یا دچار اضافه‌وزن یا کم‌وزن است. مشورت تخصصی کمک می‌کند تا غذای مناسب با شرایط بدنی، سن و سطح فعالیت گربه را انتخاب و از بروز مشکلات بعدی پیشگیری کنید.
تدریجی‌کردن تغییر رژیم غذایی
اگر قصد دارید نوع غذای گربه را عوض کنید، مثلا از غذای خشک به خانگی یا بین دو برند مختلف، بهتر است این کار را آرام و مرحله‌به‌مرحله انجام دهید. تغییر ناگهانی غذا می‌تواند باعث اسهال، بی‌اشتهایی یا دل‌درد شود. بهترین روش این است که طی یک هفته، مقدار غذای جدید را به‌تدریج جایگزین غذای قبلی کنید تا دستگاه گوارش به‌خوبی با آن سازگار شود.
مراقبت از گربه‌های بیمار یا مسن
گربه‌هایی که دچار بیماری، کم‌تحرکی یا مشکلات مربوط به سن هستند، به توجه ویژه‌تری در تغذیه‌شان دارند. این گربه‌ها اغلب سیستم گوارش حساس‌تری دارند و بهتر است از غذاهایی با ترکیب ملایم‌تر و ارزش غذایی بالا استفاده شود. دامپزشک می‌تواند راهنمای خوبی برای انتخاب غذای مناسب این گروه از گربه‌ها باشد.
غذای خانگی، راهی برای مراقبت ویژه از گربه شما
غذای خانگی فرصتی است تا با دستان خود، وعده‌هایی سالم و متناسب با نیازهای گربه‌تان آماده کنید. از انتخاب گوشت‌های تازه تا افزودن سبزیجات مناسب و مکمل‌های ضروری، تهیه غذای خانگی برای گربه به شما امکان می‌دهد تا غذایی بدون مواد مضر و کاملا سازگار با سلامت گربه‌تان تهیه کنید.
در این مقاله از مالتی‌مال با دستورهای کاربردی مثل پوره بچه‌گربه‌ها و غذای کبد مرغ، همراه با راهنمایی درباره مواد ممنوع، نگهداری صحیح و تنظیم کالری و ابزار لازم برای تغذیه‌ای متعادل آشنا شدید. با نظر دامپزشک و کمی دقت، می‌توانید غذایی تهیه کنید که گربه‌تان را سرحال‌تر و سالم‌تر کند. حالا نوبت شماست؛ آشپزخانه را آماده و برای گربه‌تان غذایی لذیذ و مغذی درست کنید.
سوالات متداول درباره غذای خانگی گربه
چطور می‌توان غذای خانگی گربه درست کرد؟
با انتخاب گوشت‌های تازه مثل مرغ، بوقلمون یا گوشت گاو، افزودن سبزیجات مجاز در مقدار کم و رعایت نسبت مناسب پروتئین، چربی و کربوهیدرات، می‌توانید غذای خانگی سالمی تهیه کنید.
آیا می‌توان غذای خشک گربه را در خانه درست کرد؟
بله؛ با ترکیب منابع پروتئین حیوانی پخته، آردهای سالم و مواد مغذی لازم، سپس پخت و خشک‌کردن خمیر، می‌توان غذای خشک خانگی تهیه کرد.
برای تهیه غذای خانگی گربه چه نکاتی را باید رعایت کرد؟
مهم‌ترین نکته، متعادل‌بودن ترکیب غذا و تامین مواد ضروری مثل تورین، کلسیم و اسیدهای چرب است. همچنین، همه مواد باید به‌طور کامل پخته و بدون ادویه، نمک یا افزودنی باشند و تغییر رژیم غذایی باید به‌صورت تدریجی انجام شود.
آیا گربه می‌تواند گیاه‌خوار باشد؟
خیر؛ گربه‌ها گوشت‌خوار اجباری هستند و به پروتئین حیوانی نیاز دارند.
چند وعده در روز غذا بدهیم؟
برای گربه‌های بالغ ۲ تا ۳ وعده در روز کافی است. بچه‌گربه‌ها به وعده‌های بیشتری نیاز دارند.
غذای خانگی برای همه سنین مناسب است؟
بله؛ در صورت تنظیم صحیح ترکیبات و مقدار مواد مغذی، غذای خانگی می‌تواند برای گربه‌ها در تمام سنین مناسب باشد.